De nacht van 31 oktober op 1 november is een mystieke nacht dat al door de eeuwen heen door verschillende culturen gevierd en geëerd wordt. Deze nacht ken jij hoogstwaarschijnlijk als Halloween, het ‘ooky spooky’ avond uit de VS waarbij horrorfilms gekeken worden, snoep aan kinderen uitgedeeld wordt en er verkleedfeestjes gehouden worden. Echter heeft deze nacht een heilige en oude oorsprong dat reikt over de hele wereld. Van de Azteken tot aan Boeddha in Myanmar. Elke cultuur kent zijn eigen rituelen en vieringen, waar we er een aantal van gaan toelichten voor je en waardoor je gaat lezen waarom deze nacht ook zo heilig is.
Pomona, de Godin van vruchten en de oogst van de Romeinen
Als we een stuk terug kijken in onze Europese geschiedenis, vinden we de viering van de Romeinen ‘Pomona’. Pomona is de Romeinse Godin van de vruchten, met specifiek de appel als symbool, en zij werd geëerd rond 1 november. De Romeinen vierden op deze dag haar omdat de winter in aantocht was en zij offers brachten om steun te krijgen van de Godin tijdens de winter. Appels zijn ook een van de laatste vruchten die we in Europa ontvangen voordat de winter écht begint en alles in de natuur een diepe slaap houdt.
Hoogstwaarschijnlijk heb je in sommige oude Halloween films weleens gezien dat mensen ‘appels happen’ uit een ton. Dit ritueel wordt vaak in verband gebracht met de viering van de Romeinen.
Samhain, het Keltische feest van 2000 jaar geleden
Halloween zoals wij het in het westen kennen vindt zijn oorsprong in de Keltische cultuur, zo’n 2000 jaar geleden. Op 1 november begon voor de oude Kelten het nieuwe jaar, het moment wanneer de oogst van het vorige jaar binnen was gekomen voor het jaar dat er aankwam. Dit kennen we daarmee als ‘Samhain’ (uitspraak: sah-win) Het is de periode waarin de zomer ten einde is gekomen (het licht) en de wintertijd begon (het donker). In deze nacht is volgens de Keltische mythologie en wijsheid de sluier tussen deze wereld en de wereld van de doden/spirits vervaagd, doordat het een transitie is van oud naar nieuw. Tijdens Samhain werden daarom ook vreugdevuren aangestoken om het Licht in het donker te brengen en verkleedden de mensen zich om ‘boze geesten’ te verdrijven terug naar het donker.
Halloween zoals we het vandaag kennen heeft de meeste gelijkenissen met Samhain van de Kelten. De reden dat wij heksen in verband trekken met Halloween vindt daarom ook zijn oorsprong bij de Kelten.
Toen het christendom begon op te komen in Europa werden steeds meer natuurgodsdiensten werden gezien als iets ‘heidens’ of wat verband hield met de ‘onderwereld’. Alle rituelen behorend tot zulke godsdiensten werden daarmee gezien als hekserij, terwijl het eigenlijk hele mystieke en bijzondere vieringen van de natuur en haar cycli zijn.
De Allerheiligen Dag, de Christelijke variatie van Samhain
De Christenen vonden wel manieren om de gewoonten vanuit de natuurgodsdiensten te combineren met hun eigen rituelen en geloven. Daarmee is er een nieuwe heilige dag ontstaan; De dag van de Allerheiligen Dag. Tussen 31 oktober en 2 november vierden de Christenen de dag dat alle Heiligen worden herdacht en geëerd. Een hele duidelijke invloed van de oude culturen, omdat de Christenen ook geloofden dat in deze nachten de sluier tussen de aardse en de spirit wereld dunner was en je daarmee beter in contact kon komen met deze heiligen.
Het blijft echter niet alleen bij ons in Europa een heilige periode. Mede te danken aan dat het Christendom de oceanen oversteekt naar andere continenten en zich daar vermengt met de culturen en een eigen viering krijgt.
